Έχουμε γνωρίσει πολλούς «κατά φαντασίαν» ασθενείς και ίσως έχουμε βρεθεί και εμείς κάποια στιγμή σε αυτή τη θέση. Άλλο, όμως, είναι να έχουμε φοβηθεί κάποιες φορές ότι νοσούμε από μια ασθένεια και άλλο να υποφέρουμε από μια καθημερινή συνθήκη που μας κάνει να νιώθουμε άρρωστοι και μας βάζει στη διαδικασία να αναζητούμε με εμμονή μια διάγνωση που θα επιβεβαιώσει τους φόβους μας. Το άγχος για την υγεία είναι μια εξαντλητική ανησυχία και αποτελεί από μόνο του μια σοβαρή, ιατρική κατάσταση που χρειάζεται άμεση αντιμετώπιση.
Γνωρίζουμε όλοι ότι το φαρμακείο είναι σημείο συνάντησης ανθρώπων που νοσούν και ακολουθούν μια θεραπεία ή ανθρώπων που θέλουν να προφυλάξουν την υγεία τους, έτσι ώστε να μη νοσήσουν. Δεν είναι δύσκολο, λοιπόν, να καταλάβει κανείς γιατί στο φαρμακείο καταφεύγουν συχνά όσοι παρερμηνεύουν κάποια συμπτώματα που έχει το σώμα τους ή ο οργανισμός τους και όσοι έχουν μια μόνιμη εντύπωση, ότι νοσούν από κάτι που άκουσαν ή διάβασαν ή έμαθαν ότι νοσεί κάποιος γνωστός τους. Ο έντονος φόβος τους αλλά και η απελπισία που νιώθουν, τους κάνουν συχνά να αναζητούν απαντήσεις στο πρόβλημά τους και ο φαρμακοποιός τούς δίνει την εντύπωση, ότι μπορεί να ξέρει κάτι περισσότερο για την κατάστασή τους. Ο φαρμακοποιός μπορεί σίγουρα να ακούσει με προσοχή κάποιον που νοσεί ή νομίζει ότι νοσεί και να τον συμβουλέψει με επιτυχία για ειδικό που πρέπει να επισκεφτεί αν χρειάζεται. Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια της πανδημίας, το άγχος για την υγεία έχει απογειωθεί και τα περιστατικά νοσοφοβικών έχουν αυξηθεί κατά πολύ.
Τι μπορούμε, όμως, να κάνουμε όταν τείνουμε να γίνουμε υποχόνδριοι, ξοδεύοντας την όμορφη ζωή μας σε παράλογα άγχη και ανυπόστατες ανησυχίες;
Αρχικά, θα ήταν καλό να καταλάβουμε τη διαφορά μεταξύ φυσιολογικής ανησυχίας και άγχους ασθένειας. Στην πρώτη περίπτωση, νιώθουμε κάποια υπαρκτά συμπτώματα που μας κινούν το ενδιαφέρον και μας βάζουν στη διαδικασία να επισκεφτούμε τον γιατρό μας και να ενημερωθούμε σχετικά με την υγεία μας. Μια εντελώς φυσιολογική αντίδραση που μπορεί, μάλιστα, να μας προσφέρει μια έγκαιρη διάγνωση και να προφυλάξει την υγεία μας. Στη δεύτερη περίπτωση, τα συμπτώματα είναι συνήθως παρερμηνευμένα και όταν καταφύγουμε στον γιατρό, ο οποίος θα μας διαβεβαιώσει ότι δε νοσούμε από κάτι, εμείς εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι κάτι έχουμε, αμφισβητώντας τον σαν επιστήμονα και εμμένοντας στις φοβίες μας. Έτσι, παραμένουμε ανήσυχοι, ταλαιπωρούμε τον εαυτό μας και το περιβάλλον μας, σπαταλάμε άπειρες ώρες αναζητώντας στο internet την απάντηση στο πρόβλημά μας και στο τέλος, καταλήγουμε να νοσούμε πραγματικά, όχι από την ασθένεια που νομίζαμε ότι έχουμε αλλά από το ακούραστο άγχος μας και τις φοβίες που μας κρατάνε από το χέρι.
Τι είναι αυτό, όμως, που μας οδηγεί στη νοσοφοβία;
Υπάρχουν διάφοροι λόγοι που μας κάνουν να αγχωνόμαστε συστηματικά με την υγεία μας. το σίγουρο είναι ότι δεν αντιλαμβανόμαστε σωστά τα σημάδια που μας στέλνει ο οργανισμός μας και την συμπεριφορά που έχει το σώμα μας. Σπεύδουμε να προβούμε σε λανθασμένες ερμηνείες και καταλήγουμε να πιστεύουμε ότι υποφέρουμε από κάτι, χωρίς αυτό να συμβαίνει. Πολλές φορές, αυτό συμβαίνει γιατί έχουμε και στο περιβάλλον μας έναν ανάλογο γνωστό ή συγγενή, που υποφέρει από νοσοφοβία και αντιγράφουμε υποσυνείδητα την συμπεριφορά του. Άλλες φορές, ο λόγος που μας κάνει να ανησυχούμε είναι μια σοβαρή ασθένεια που αντιμετωπίσαμε μικροί ή μια κατάσταση ιατρική που έχει παραμείνει έντονη στο μυαλό μας, υποκινώντας τις αρνητικές σκέψεις.
Άλλες αιτίες που εξηγούν αυτή την εμμονή μας είναι μια έντονα αγχωτική κατάσταση που βιώνουμε ή βιώσαμε στο πρόσφατο παρελθόν, μια κακοποιητική συμπεριφορά που έχουμε δεχτεί στο οικογενειακό ή επαγγελματικό περιβάλλον μας ή η συνολικά ανήσυχη προσωπικότητά μας, που μας κρατά πάντα σε εγρήγορση και δεν μας επιτρέπει στιγμή να χαλαρώσουμε.
Για να καταλάβουμε αν όντως υποφέρουμε από άγχος υγείας, θα πρέπει να επισκεφτούμε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας και για να συμβεί αυτό, θα πρέπει να ακούμε τους γύρω μας που παρατηρούν και εντοπίζουν την υπερβολή στη συμπεριφορά μας. Ο ειδικός επιστήμονας θα μπορέσει να διαγνώσει με ακρίβεια αν το άγχος μας δημιουργεί συμπτώματα στον οργανισμό μας ή αν παρερμηνεύουμε κάποια φυσιολογική κινητικότητα και καταλήγουμε σε λάθος συμπεράσματα. Απαντώντας σε σημαντικές ερωτήσεις που αφορούν την καθημερινότητά μας, το ιατρικό ιστορικό μας, την κατανάλωση αλκοόλ η ναρκωτικών ουσιών, την ύπαρξη αγχωτικών καταστάσεων στη ζωή μας και τις διάφορες ανησυχίες μας, θα έχουμε μια έγκυρη ψυχολογική αξιολόγηση που θα μας βοηθήσει να δώσουμε λύση στο πρόβλημά μας.
Μία από τις πιο αποτελεσματικές θεραπείες για το άγχος υγείας είναι η ψυχοθεραπεία, που θα βελτιώσει σταδιακά τα συμπτώματα και θα μας βοηθήσει να λειτουργούμε καλύτερα στην καθημερινότητά μας. Συγκεκριμένα με την ψυχοθεραπεία:
- Θα μάθουμε να αναγνωρίζουμε την έντονη ανησυχία μας σχετικά με την υγεία μας και να αντιλαμβανόμαστε καλύτερα το σώμα και τον οργανισμό μας.
- Θα αποτρέπουμε τις αρνητικές σκέψεις και θα μάθουμε να βλέπουμε το πραγματικό μέγεθος των καταστάσεων και των προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε.
- Θα αρχίσουμε να καταλαβαίνουμε πότε η συμπεριφορά μας είναι υπερβολική και πότε αρχίζει να επηρεάζει αρνητικά εμάς και το περιβάλλον μας.
- Θα αντιμετωπίζουμε καλύτερα το άγχος μας.
- Θα σταματήσουμε να αναβάλουμε τις εξετάσεις μας και τις επισκέψεις στον γιατρό και θα μπορούμε να αντιμετωπίζουμε με μεγαλύτερο σθένος την ζωή.
- Θα μάθουμε να ζούμε το σώμα μας και θα το απολαμβάνουμε, αποφεύγοντας να το ελέγχουμε καθημερινά, αντιμετωπίζοντάς του σαν τον συνεχή ασθενή που αδυνατεί να συμμετέχει σε διάφορες δραστηριότητες.
- Θα γίνουμε πιο κοινωνικοί, πιο εξωστρεφείς, πιο χαρούμενοι και πιο ευτυχισμένοι. Έτσι, θα κρατήσουμε μακριά άλλες ασθένειες που περιμένουν να μας βρουν σε αδύναμη θέση για να μας χτυπήσουν.
Στην περίπτωση που ο ψυχοθεραπευτής μας κρίνει ότι η ψυχοθεραπεία δεν αρκεί για να διαχειριστούμε το άγχος υγείας, θα μας προτείνει να επισκεφτούμε ψυχίατρο, έτσι ώστε να λάβουμε μια αποτελεσματική αγωγή, που θα φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Το άγχος υγείας είναι μια μακροχρόνια ιατρική κατάσταση, εξαιρετικά δυσάρεστη για αυτόν που την βιώνει και το περιβάλλον του. Μάλιστα, όσο μεγαλώνουμε, το άγχος αυξάνεται και οι φοβίες εντείνονται ακόμη περισσότερο. Έχουμε πολλούς, ικανούς λόγους για να μπούμε στη διαδικασία να το αντιμετωπίσουμε. Η ζωή είναι όμορφη και αξίζει να ζούμε όμορφα κάθε μέρα της.