Καθημερινά ακούμε διάφορες απόψεις για το πώς πρέπει να είναι η διατροφή μας και διάφοροι προσπαθούν να μας περάσουν τα δικά τους διατροφικά μηνύματα και να μας πείσουν για όσα πιστεύουν. Έτσι τη μια μέρα μπορεί να ακούσουμε ότι η ζάχαρη είναι ό,τι χειρότερο βάζουμε στον οργανισμό μας. Την άλλη να μας πουν ότι ο καφές βλάπτει, ο γλυκαιμικός δείκτης παίζει σημαντικό ρόλο για την υγεία του οργανισμού μας, το αλεύρι είναι ο δαίμονάς μας και η διαλειμματική δίαιτα ό,τι καλύτερο για να αποβάλουμε το περιττό βάρος και να είμαστε υπέροχοι. Αν καθόμασταν να λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη μας όλα εκείνα που ακούγονται, πιθανότατα να ήμασταν οι πιο προβληματισμένοι, μίζεροι και πεινασμένοι άνθρωποι στη γη. Σοβαροί επιστήμονες που ασχολούνται με τη διατροφή, δεν έχουν καταλήξει ποιο είναι το πρότυπο μοντέλο διατροφής που πρέπει να ακολουθούμε. Φυσικά, όλοι συμφωνούν, ότι καλό είναι να αποφεύγουμε τα επεξεργασμένα τρόφιμα και να είμαστε εγκρατείς με τα γλυκά και τα ποτά. Ο καθένας μας εξάλλου έχει διαφορετικές διατροφικές ανάγκες, γι’ αυτό και η διατροφή πρέπει να είναι κάτι ευέλικτο και να διαφοροποιείται ανάλογα με την εποχή και τις συνθήκες που επικρατούν στη ζωή μας. Η τροφή μας δεν είναι το μόνο που ορίζει τη ζωή μας. Είναι μέρος του τρόπου ζωής μας. Με λίγα λόγια δεν παίζουν ρόλο μόνο τα θρεπτικά συστατικά που λαμβάνουμε, αλλά και ο τρόπος και ο χρόνος που τα λαμβάνουμε. Εξετάζοντας τις κοινότητες σε όλον τον κόσμο που έχουν αναγνωρισθεί ως εκείνες με τους μακροβιότερους ανθρώπους, βρέθηκαν κάποια κοινά χαρακτηριστικά.
Οι μπλε ζώνες του πλανήτη
Τα μέρη που συγκεντρώνουν τους ανθρώπους εκείνους που απολαμβάνουν πολλά και όμορφα χρόνια αποκαλούνται μπλε Ζώνες και είναι η Οκινάουα στην Ιαπωνία, η Σαρδηνία, η δική μας Ικαρία, η χερσόνησος Nicoya στην Κόστα Ρίκα και η κοινότητα Αντβεντιστών της Έβδομης Ημέρας στη Λόμα Λίντα της Καλιφόρνια.
Τα κοινά χαρακτηριστικά εκείνων που σκοράρουν 100
Κατά κύριο λόγο οι μακροβιότεροι άνθρωποι είναι εξαιρετικά κοινωνικοί και καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες από λαχανικά. Επίσης, γυμνάζονται ή καλύτερα αγαπούν να έχουν καθημερινά ήπιες σωματικές δραστηριότητες. Δεν τρώνε υπερβολικά, σταματούν πριν χορτάσουν, δεν αγαπούν πολύ το κρέας και δεν λένε όχι στους ξηρούς καρπούς, τα δημητριακά και τα φασόλια. Φροντίζουν να επιλέγουν φρούτα και λαχανικά εποχής και δεν αποφεύγουν τα γαλακτοκομικά ή τη γλουτένη.
Κάτι ακόμη καλύτερο;
Οι μακροβιότεροι άνθρωποι δεν ασχολούνται με τον γλυκαιμικό τους δείκτη, δεν υπολογίζουν αν τα δημητριακά εμποδίσουν την απορρόφηση θρεπτικών συστατικών και δεν μετράνε θερμίδες. Απλά απολαμβάνουν, χαίρονται, ζουν, κινούνται και δείχνουν ενδιαφέρον για τους συνανθρώπους τους.
Μήπως λοιπόν να χαλαρώναμε λίγο;
Παρόλα αυτά, αν θέλαμε να κοιτάξουμε πιο βαθιά σε αυτές τις κοινότητες θα βλέπαμε ότι:
- Στη Λόμα Λίντα της Καλιφόρνιας κατοικεί μια ιδιάζουσα θρησκευτική κοινότητα, οι Αντβεντιστές της Έβδομης Μέρας, οι οποίοι έχουν την υγεία στο κέντρο της πίστης τους, αγαπούν την άσκηση και ακολουθούν χορτοφαγική διατροφή. Μέσα στο καθημερινό τους διαιτολόγιο θα βρούμε ξηρούς καρπούς, αβοκάντο, πλιγούρι βρώμης, όσπρια και σόγια. Λένε ότι οι κάτοικοι της Λόμα Λίντα ζουν 10 χρόνια περισσότερο από εμάς τους υπόλοιπους.
- Στην Οκινάουα της Ιαπωνίας οι γυναίκες ζουν περισσότερο από όλες τις γυναίκες του κόσμου. Εκεί αναφέρονται οι λιγότερες καρδιακές παθήσεις και τα λιγότερα περιστατικά καρκίνου. Οι κάτοικοι λατρεύουν το φαγητό σαν κάτι ιερό, και θεωρούν τους φίλους το μεγαλύτερο καλό στη ζωή τους. Τρώνε λαχανικά, φρούτα και φαγητά από σόγια. Επίσης, προτιμούν τα ψάρια, τις γλυκοπατάτες, το πράσινο τσάι, το σκόρδο, τα μανιτάρια shiitake και το τόφου. Βασικός κανόνας της διατροφής τους είναι το 80%. Δηλαδή, σταματούν να τρώνε όταν νιώθουν το στομάχι τους 80% γεμάτο και υπάρχει ένα 20% ελεύθερο και ωραίο.
- Στην αγαπημένη μας Ικαρία γνωρίζουμε ότι οι άνθρωποι έχουν τους δικούς τους ρυθμούς, ενώ η διατροφή τους είναι αυτή που αποκαλούμε τυπική, μεσογειακή και περιλαμβάνει πατάτες, φασόλια, λαχανικά, κατσικίσιο γάλα, μέλι, βότανα και μπόλικο ελαιόλαδο.
- Στη Σαρδηνία, πάλι, στην περιοχή Barbagia είναι ο τόπος των μακροβιότερων αντρών. Η παραδοσιακή κουζίνα τους έχει σαν βασικό υλικό το ελαιόλαδο, λατρεύουν τα τυριά και τα ζυμαρικά, καταναλώνουν λαχανικά, ντόπια φρούτα, πρόβειο γάλα και ψάρια ενώ έχουν αρκετά όσπρια και πίνουν τσάι από γαϊδουράγκαθο.
- Στη Nicoya της Κόστα Ρίκα οι άνθρωποι έχουν συνηθίσει να τρώνε πολύ μέχρι το μεσημέρι και το βράδυ να καταναλώνουν ελάχιστες θερμίδες. Έχουν μια τυπική διατροφή με φασόλια, καλαμπόκι, τορτίγιες, γλυκοπατάτες, εξωτικά φρούτα και μπανάνες. Επίσης, έχουν σαν κέντρο της ζωής τους την οικογένεια και τους φίλους.
Σύμφωνα με έρευνα του Dan Buettner, ιδρυτή του προγράμματος Blue Zones, το 95 τοις εκατό της διατροφής στις Μπλε Ζώνες αποτελείται από φυτικά τρόφιμα, με έμφαση στα φασόλια. Μπορεί οι Μπλε Ζώνες να βρίσκονται σε διαφορετικά σημεία στον κόσμο αλλά η διατροφή τους δίνει προτεραιότητα στα όσπρια, τα δημητριακά και τα πράσινα λαχανικά. Το κρέας δεν είναι ποτέ κυρίαρχο. Πολλές φορές, ξεχνάνε ότι υπάρχει. Επίσης, οι περισσότεροι από τους μακροβιότερους ανθρώπους δεν κάνουν δίαιτα, δεν λαμβάνουν συμπληρώματα, αγαπούν την οικογένειά τους και πηγαίνουν πολλές βόλτες. Τι λέτε, τώρα που μας διαβάσατε, να πάτε για έναν περίπατο;